Sociaal domein

In onderstaande tabel is weergegeven dat voor de jeugd bij de begroting 2023 budgetneutraal is geprognosticeerd. Om dit te bereiken moet er wel een taakstelling van € 212.000 gerealiseerd worden gekoppeld aan de besparingsopgave vanuit de hervormingsagenda jeugd. Op basis van de huidige kostenontwikkeling verwachten we een negatief resultaat van € 1.752.000. Er is nog wel een grote mate van onzekerheid in de prognose jeugd vanwege declaratieachterstanden bij jeugdaanbieders.  
De nadelige bijstelling is een gevolg van de impact van het nieuwe inkoopmodel jeugd, het negatieve financiële effect van de invoering van het woonplaatsbeginsel jeugd en het hoge aantal cliënten met dure jeugdzorg met verblijf.  

Er zijn 4 ontwikkelingen die grote invloed hebben op de kostenontwikkeling 2023 en verder van de specialistische jeugdzorgkosten. Het betreft:

1. Invoering nieuwe inkoopmodel jeugd regio IJsselland per 1 januari 2023

Op basis van de impactanalyse uitgevoerd in het najaar 2022 door het RSJ is de impact ten opzichte van oude inkoopmodel € 504.000. De impactanalyse is uitgevoerd op basis van de realisatiecijfers 2021 en er is uitgegaan van een gelijkblijvend volume. Er wordt in de komende periode een nieuwe impactanalyse door het RSJ uitgevoerd op basis van realisatiecijfers 2022. Dit is nodig, mede omdat in de cijfers van 2021 de invoering van het woonplaatsbeginsel nog niet zit. De werkelijke impact kan hierdoor hoger liggen en dit lijkt gezien de kostenontwikkeling het geval. Daarnaast is na de vaststelling van de tarieven van het nieuwe inkoopmodel er nog een bijstelling van tarieven als gevolg van de hogere inflatie geweest, met een geschatte financiële impact van € 66.000 voor Raalte.  Tot slot zijn de tarieven van pleegvergoeding geïndexeerd met 14,3% als gevolg van landelijk vastgestelde basisbedragen 2023, met een geschatte financiële impact van € 38.000 voor Raalte. In totaal gaat het om een financiële impact € 608.000, waarbij de impactanalyse van het nieuwe inkoopmodel nog bijgesteld kan worden.

2. Invoering van het woonplaatsbeginsel jeugd per 1 januari 2022

Bij de invoering van het woonplaatsbeginsel jeugd is door het rijk een inschatting gemaakt van de financiële gevolgen per gemeente. Op basis hiervan is in 2022 € 971.000 structureel aan middelen door het rijk toegevoegd aan het gemeentefonds. De werkelijke hogere kosten voor onze gemeente zijn € 1.603.000. Dit maakt dat er een negatieve impact van € 632.000 als gevolg van de invoering van het woonplaatsbeginsel voor rekening komt voor de gemeente Raalte. Bij de VNG is aangekaart of er hiervoor nog een compensatieregeling komt, echter het is op dit moment nog onduidelijk en we gaan er vooralsnog vanuit dat er geen compensatie van het rijk komt.

3. Hogere tarieven bij gecertificeerde instellingen (GI) jeugd-bescherming/jeugdreclassering

De tarieven van gecertificeerde instellingen zijn in 2023 met 17,7% gestegen, met een financiële impact van € 100.000. Deze stijging wordt veroorzaakt door een verlaging van de caseload, indexatie vanwege loon-en prijsstijging en diverse factoren zoals personeel niet in loondienst, verloop en inwerken nieuw personeel. Aan de kostenkant is het budget opgehoogd, echter zijn de middelen jeugd nog niet bijgesteld.

4. Hervormingsagenda jeugd

Via de hervormingsagenda is voor 2023 een besparing van landelijk € 374 miljoen ingeboekt. Hierdoor ontvangen we minder jeugdmiddelen in vergelijking met voorgaand jaar. Ook voor 2024 en 2025 is de besparing bijgesteld naar € 374 mln. Vanaf 2026 staat een besparing van landelijk € 961 mln. en in 2027 € 1 mld. in de boeken. Voor Raalte is voor 2023 een besparing van €  212.000 ingeboekt. Echter zijn vele maatregelen uit hervormingsagenda al in het verleden in Raalte doorgevoerd en is op voorhand al aangegeven dat het onwaarschijnlijk is deze besparing te realiseren. Als de taakstelling niet kan worden gerealiseerd betekent dit dat het tekort op de jeugd in de komende jaren nog verder zal toenemen.